بوی بد پا (Foot Odor) که اسم علمی آن برومودوزیس (Bromodosis) میباشد، یکی از مسائل رایج در بهداشت فردی ست که هر انسانی ممکن است حداقل یم بار با آن مواجه شده باشد به دلیل فعالیت باکتری‌ها و قارچ‌ها روی پوست ایجاد میشود. این باکتری‌ها از عرق پا تغذیه کرده و ترکیبات بودار نظیر ایزووالریک اسید تولید میکنند.
همچنین این کفش های بی گیفیت هستند که اکثر مواقع باعث بوی بد میشوند و همین امر بسیار شایع است . این موضوع می‌تواند آزاردهنده باشد مهم نیست چقدر پاهای شما تمیز باشند ، کفش ها همچنان بو می‌گیرند. این بوی ناخوشایند شما و اظرافیان را ازار داده و معضلی ازار دهنده برای شما تبدیل شود که در نهایت شما را به این سؤال وادارد: “چگونه می‌توانم بوی بد کفش‌هایم را از بین ببرم؟”
این باکتری ها هستند که عامل اصلی بوی بد کفش و پا میشوند. این باکتری‌ها در مقیاس عظیمی برروی پاهای شما رشد میکنند و اسیدهای آلی مانند متانتیول، اسید ایزووالریک و اسید پروپانوئیک را به عنوان محصولات زائد تولید میکنند. اگرچه این نوع باکتری‌ها ضرری ندارند و در کل کشنده نیستند، اما می‌توانند بویی ماندگار و ناخوشایند ایجاد کنند.
برای مثال، متانتیول به‌عنوان عارضه جانبی باکتری Brevibacterium که عمدتاً روی پاها یافت میشود، این اسید آلی بوی گوگردی خاصی دارد که به کلم های گندیده و جوراب های بدبو شباهت دارد.
حتی اگر گران ترین و بهترین روتین مراقبتی پا را داشته باشید پاها، ممکن است پاهایتان همچنان بو دهند. دلیل این اتفاق ناخوشایند تا حدی به این امر برمی‌گردد که پاها بیشتر از هر قسمت دیگر بدن غدد عرق دارند. اگرچه خود عرق بو ندارد ، محصولات زائد باکتریایی باعث ایجاد بو میشوند. کفش‌ها محیطی ایده‌آل برای رشد باکتری‌ها هستند زیرا عرق و رطوبت را در خود نگه می‌دارند و محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها فراهم میکنند.
10 روش درمان بوی بد پا در کفش
جوش شیرین
از روش های سنتی و یا خانگی که میتوانید برای رفع این مشکل استفاده کتید همین جوش شیرین. این ماده طبیعی بوی بد و باکتری ها را جذب می‌کند. دو روش مختلف برای استفاده از جوش شیرین وجود دارد:
- ۱/۴ فنجان جوش شیرین، ۱/۴ فنجان پودر قند و ۱/۲ فنجان نشاسته ذرت را مخلوط کنید. مخلوط را در یک جفت جوراب نخی بریزید یا آن را در هر دو کفش بپاشید و یک شب بگذارید بماند. برای عطر بیشتر، چند قطره از روغن اسانس مورد علاقه تان اضافه کنید.
- همچنین، میتوانید جوش شیرین را به‌تنهایی مستقیماً داخل کفش‌ها بپاشید و حداقل ۲۴ ساعت بگذارید بماند.
نکته: برای اثرگذاری بیشتر، قبل از استفاده از محلول، کفش‌ها را کاملاً تمیز کنید.
صابون
یکی دیگر از روش های موثر خانگی برای از بین بردن بو این میباشد که یک قالب صابون داخل هر کفش قرار دهید و یک شب بگذارید بماند. صابون ها باعث ایجاد بوی خوش و از بین برندگی باکتری میشوند. همچنین، صابون بوی بد را جذب کرده و جایگزین آن با رایحه‌ای تمیز و صابونی میشود.
نکته : حتما اطامینان پیدا کنید که صابون‌ها خشک هستند، زیرا رطوبت باعث رشد بیشتر باکتری‌ها میشود.
روغن‌های اسانس دار
روغن‌های اسانسی مانند درخت چای ، میخک و سرو، طبیعی هستند و خواص ضد قارچی دارند. برای مثال، مطالعه‌ای که در دسامبر ۲۰۰۷ در Mycobiology منتشر شد، نشان داد که روغن اسانسی میخک رشد باکتری‌ها روی پاها را به طرز عجیبی مهار کرده و بو را از بین می برد. این روغن‌ها کشنده باکتری ها نیز هتسند، بوی بد را خنثی میکنند و رایحه‌ای دلپذیر باقی می‌گذارند.
چند قطره از این روغن ها را میتوانید مستقیماً داخل کفش بریزید و بگذارید تهویه شود. همچنین میتوانید روغن های اسانسی را با سایر روش‌های خانگی مانند جوش شیرین یا سرکه ترکیب کنیدکه نتیحه بهتر و سریع تری بگیرید.
رعایت بهداشت پا
مطمئنا میدانید که چقدر مراقبت از پاها اهمیت دارد. شما باید هنگام شستن پاها ، صابون یا شوینده را بین هر انگشت و کف پا بمالید و خوب آبکشی کنید. حال در ادامه به اختصار چند نکته دیگر برای بهداشت پا برای از بین بردن بوی کفش را اورده ایم :
- جوراب‌ها را فقط یک بار بین هر شستشو استفاده کنید.
- باید حتما بلافاصله پس از ورزش، جوراب‌ها و کفش‌ها را عوض کنید تا از محبوس شدن بوی بد جلوگیری شود.
- پس از شستن پاها ، آنها را باید به خوبی خشک کنید. رطوبت باقی مانده روی پاها باعث رشد باکتری میشود.
- گاهی اوقات نیاز است ، پاهایتان را بدون کفش و جوراب بگذارید تا هوا جریان یابد و عرق بدون انتقال باکتری خشک شود.
بررسی کفی کفش‌ها
اگر مدت زیادی ست که از یک کفی استفاده کرده‌اید، احتمالاً وقت آن رسیده که آن را تعویض کنید. اغلب کفی های بی کیفیت هستند که باعث ایجاد بوی بد میشوند. شما مینوانید با تعویض کفی ، بوی ناخوشایند به‌طور معجزه آسایی از بین ببرید گاهی اوقات تنگ بودن کفش نیز باعث تعریق زیاد میشود پیشنهاد میکنیم ای مطلب را بخوانید :چطور کفش تنگ را گشاد کنیم
خیس کردن با نمک
گذاشتن پا در آب نمک به عنوان بخشی از یک روتین لایه برداری یا به‌تنهایی کارایی زیادی داشته باشد.
شما میتوانید با یک کاسه یا تشت آب گرم آماده کرده و ۱/۲ فنجان نمک اپسوم را در آن حل کتید پاها را به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه خیس کرده و سپس به‌طور کامل خشک کند.
همچنین می‌توان از مواد اضافی مانند خیس کردن پا با لیسترین استفاده کرد.
خیس کردن با سرکه
راه دیگری که به شما پیشنهاد میدهیم، استفاده از سرکه است. فرد می‌تواند دو قسمت آب گرم و یک قسمت سرکه (سرکه سیب یا سرکه سفید هر دو مناسب هستند) را به یک تشت اضافه کرده و پاها را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه خیس کند.
با این حال، اگر بریدگی ، زخم یا خراش روی پا دارید به هیچ عنوان نباید از خیساندن پا با سرکه استفاده کنید، زیرا سرکه ممکن است باعث تحریک نواحی باز پوست شود.
یونتوفورزیس (Iontophoresis)
یکی از گزینه‌های درمانی برای افرادی که درگیر این مشکل هستند، فرآیندی به نام یونتوفورزیس است. این روش شامل اعمال یک جریان الکتریکی ملایم به پوست از طریق آب به مدت ۱۵ تا ۴۰ دقیقه (بسته به دستگاه) برای کاهش تعریق پاها است.
بوتاکس
راه حلی که اخیزا مورد توجه قرار گرفته و در برخی موارد می‌توان استفاده کرد، تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) است. یک متخصص این دارو را از طریق تزریقات کف پا وارد می‌کند.
با این حال، این تزریقات می‌توانند بسیار دردناک باشند و ممکن است موثرترین گزینه نباشند. نتایج معمولاً ۳ تا ۴ ماه دوام دارند و فرد نیاز به درمان‌های بعدی خواهد داشت.
این روش عموما برای درمان تعریق زیربغل معروف است اما باید کفت برای درمان تعریث و بوی بد پا نیز استفاده میشود که این روش برای کسانی که از کفش نگهبانی استفاده میکنند بسیار پیشنهاد میشود.
لایه‌برداری پا
افراد می توانند از اسکراب یا سنگ پا برای حذف سلول‌های مرده پوست که باکتری ها از آنها تغذیه میکنند، استفاده کنند.
کسانی که پاهایشان به‌ویژه بدبو است، ممکن است بخواهند ۲ تا ۳ بار در هفته از سنگ پا استفاده کنند تا از تجمع سلول‌های مرده جلوگیری کنند. سنگ پا نیز به‌صورت آنلاین قابل خریداری است.
همچنین افراد باید هر روز پاهای خود را با صابون آنتی‌باکتریال بشویند و به نواحی بین انگشتان پا توجه ویژه‌ای داشته باشند در کنار پا شما بایستی بدانید کهنحوه صحیح شستن کفش در ماشین لباسشویی و راه های تمیز کردن پوتین ایمنی چگونه است!
علت عرق و بوی بد پا چیست؟
باید اشاره کرد که برومودوزیس فقط در هوای گرم رخ نمی‌دهد. میدانید که پاهای شما هر روز عرق میکنند، صرف نظر از دمای هوا. در حالی که هر کسی ممکن است پاهای بدبویی داشته باشد، تخمین زده میشود که ۱۰ تا ۱۵ درصد از افراد پاهایی دارند که بیشتر از حد متوسط بوی بد هستند. این افراد میزبان نوعی باکتری به نام Kytococcus sedentarius روی پاهای خود هستند که ترکیبات سولفوری تولید میکنند. این ترکیبات می‌توانند باعث شوند که عرق بویی شبیه به تخم‌مرغ فاسد بدهد.
در برخی افراد فیزیولوژی و یا ژن تعریق ببشتر از دیگر افراد است . به عنوان مثال ، زنان و نوجوانان ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی که در بدنشان اتفاق میوفتد بیشتر تعریق بیشتری را تجربه کنند .
افرادی که دچار بیماری هیپرهیدروزیس هستند نیز ممکن است تعریق بیشتری را در پا ها ترجبه کنند، زیرا این بیماری باعث تعریق بیش از حد میشود. در نتیجه، تعریق اضافی می‌تواند باعث بوی بد پاها شود.
همچنین ممکن است متوجه شوید که پاهای شما در شرایط زیر بیشتر عرق میکنند و بدبو میشوند:
- پوشیدن کفش‌هایی به خصوص کفش ایمنی که خیلی کوچک یا تنگ هستند
- ایستادن طولانی‌مدت روی پاها
- قرار گرفتن تحت استرس زیاد
و در عین حال علت اصلی بوی بد پا، عرق حبس شده میباشد . پاهای شما هر روز مقدار زیادی عرق تولید میکنند، زیرا هزاران غده عرق دارند. زمانی که عرق در کفش‌ها یا جوراب‌ها گیر می‌افتد، می‌تواند باعث ایجاد بوی نامطبوع شود. این حالت به نام «برومودوزیس» یا بوی بد پا شناخته میشود.
و پیشتر نیز اشاره کردیم که باکتری‌ها عموما دلیل بوی بد پا هستند. انواع زیادی از باکتری‌ها در کف پای شما وجود دارند. این باکتری‌ها از عرقی که پاهای شما به طور مداوم تولید میکنند، تغذیه میکنند. وقتی این باکتری‌ها از عرق تغذیه میکنند، اسیدی تولید میکنند که باعث بوی بد پا میشود.
علاوه بر این باکتری‌ها ، قارچ نیز ممکن است باعث بوی بد پا شود. قارچ در محیط‌های گرم و مرطوب رشد میکنند. وقتی پاهای شما در داخل کفش ها و جوراب‌ها عرق میکنند، محیطی ایجاد میشود که قارچ می‌تواند در آن رشد کند. این قارچ‌های بدبو معمولاً به نام «پای ورزشکاران» شناخته میشوند.
برخی عوامل دیگر که می‌توانند باعث بوی بد پا شوند عبارتند از:
- بهداشت ضعیف
- پوشیدن کفش‌های یکسان هر روز یا تعویض نکردن مکرر کفش‌ها
- برخی بیماری‌ها
ساده ترین روش ها بدون هیچ وسیله ای برای درمان بوی بد پا در کفش
پاهایتان را خیس کنید
اگر این بو پا مشهود و اجتناب نا پذیر است ، میتوانید پاهایتان را برای یک پاک سازی عمیق خیس کنید. برای این کار، نصف فنجان نمک اپسوم را در آب گرم مخلوط کنید. اگر نمک اپسوم در دسترس ندارید، میتوانید دو قسمت آب گرم را با یک قسمت سرکه سفید یا سرکه سیب ترکیب کنید.
میتوانید پاهایتان را هفته‌ای یک بار حدود 20 دقیقه در این محلول بگذارید . نمک اپسوم به از بین بردن رطوبت پوست کمک می‌کند و احتمال ماندگاری باکتری ها را کاهش می‌دهد. سرکه نیز به از بین بردن باکتری های پا کمک می‌کند. اگر زخم باز یا بریدگی روی پا دارید، نباید پاهایتان را خیس کنید.
پاهایتان را خشک نگه دارید
میدانیم که این باکتری های موذی در مکان های مرطوب به وحود میایند، بنابراین خشک نگه داشتن پاها به کاهش بوی بد پا حیلی کمک می‌کند. میتوانید پودر تالک به پاهایتان بمالید تا رطوبت و تعریق را جذب کند این پودر بسیار کمک کننده ست و طرفداران زیادی دارد زیرا ارزان و دردسترس است و همزمان عوارضی هم به دنبال ندارد. اگر پاهایتان بسیار عرق میکنند، حتی میتوانید از ضدتعریق برای کف پا استفاده کنید که کتونی ساندرو به دلیل پارچه ای بودن برایش فرقی ندارد که پا ها خشک باشد یا نباشد.
در خانه ، اجازه دهید پاهایتان هوا بخورند و کفش و جوراب را درآورید. در صورت امکان ، از صندل استفاده کنید تا تعریق کاهش یابد. اگر مجبورید کفش‌های بسته بپوشید، مطمئن شوید که کفش‌ها اندازه مناسبی دارند. اگر جوراب‌هایتان معمولاً در طول روز خیس میشوند، یک یا دو جفت اضافه همراه داشته باشید تا زمانی که پاهایتان بوی بد می‌گیرد ، آنها را عوض کنید. که البته کسانی که از کفش ایمنی خارجی استفاده میکنند نیاز به روش های بالا ندارند زیرا کاملا استاندارد طراحی شده‌اند.
از کفش‌هایتان مراقبت کنید
کفش‌های یکسان را نباید در روز های متوالی بپوشید تا کفش های شما بتوانند هوا بخورند و خشک شوند حتی برای تاثیر بیشتر میتوانید کفی هارا هم بشویید برای نگه داری از کفش های خود باید مشخصات کفش ایمنی استاندارد و تفاوت چکمه یا بوت و پوتین را حتما بدانید تاباعث مشکلات و اسیب های دیگری نشوید راه دیگری برای کاهش بوی بد پا استفاده از اسپری ضد عفونی‌کننده روی کفش‌ها و هوا دادن به آنها است. این کار باکتری‌های موجود در کفش‌ها را از بین می‌برد